عصارخانه ساختمان ویژه‌ای که پیشینیان در آن از دانه‌های گیاهان روغنی، روغن می‌گرفتند و دارای آسمانه‌ای بلند و دستگاههای گوناگون، و نیز دارای آسیابی بود که با نیروی چهار پایان می‌گشت. پیچیدگی سازوکار و بزرگی ساختمان چشمگیر بود. امروزه با گشت زمان تنها چند باب عصارخانه در ایران برجای مانده هست.
سرزمین باستانی فرخشهر یا همان قهفرخ سابق به واسطه موقعیت استراتژیک خود و قرار گرفتن در شاهراه حیاتی اصفهان به خوزستان از دیرباز مهد عصارخانه ها بوده است. این دیار در گذشته شش عصارخانه را در دل خود جای داده بود که هم از لحاظ کمیت و هم از لحاظ کیفیت این عصارخانه ها منحصر به فرد بوده اند. با توجه به بی مهری های همیشگی که از دیرباز متوجه میراث کهن قهفرخ بوده است امروز فقط دو عصارخانه از آن تعداد در فرخشهر باقی مانده است.
⭕ عصارخانه صالحی معروف به عصارخانه حاج حسین که به مالکیت آقای حاج سید حسین صالحی اداره می شود.
|
|
|
بنای عصارخانه صالحی در ابتدای جاده ورودی شهر و بر روی صفهای که در دامنه جنوبی تپه کلات ایجاد شده و در جاده کمربندی به سمت اصفهان و در جوار مزار عارف بزرگ ثابت علیشاه و شعرای بزرگی همچون امامی قهفرخی و آصف واقع شده است. عصارخانه صالحی در پای کوه و با تراشیدن بخشی از دامنه سنگی و صفه سازی اجرا شده و دیوار ضلع شمالی عصارخانه بخشی از بستر سنگی کوه است. این بنا 600 متر زیربنا دارد و سبک ساختمانی آن به شیوه معماری 100 تا 200 سال گذشته و به صورت طاق و گنبد ساخته شده است. تمامی وسایل قدیمی روغن کشی دستی در این عصارخانه هم چنان در سلامت کامل قرار دارند. این عصارخانه دارای سه فضای اصلی است: فضای میانی تیرپوش و ارتفاع هرچه به سمت شمال می‌رود کوتاه‌تر شده و دو تنه چنار دوازده متری برای پرس کردن دانه های روغنی در آن وجود دارد. در بخش شرقی مواد اولیه و در بخش غربی سنگ‌های بزرگ عصاری وجود دارد که اهمیت و وجه امتیاز آن به واسطه سنگ‌های بی‌نظیر و بسیار زیبا و نفیس عصارخانه بزرگ در محل میدان میر اصفهان است که آن عصارخانه مربوط به دوران صفوی بوده و بعد از تخریب خریداری و به این محل آورده شده است. در اطراف این سنگ، نقش برجسته بوته‌ای حجاری شده است که منحصر به این سنگ بی‌نظیر است، داخل دایره سنگی نیز حاشیه برجسته بسیار زیبا کنده کاری شده است. تاریخ اتمام کنده‌کاری‌های سنگ این عصارخانه سال 1110هجری قمری نگاشته شده است.
▫▫▫▫▫▫▫◽◻◽▫▫▫▫▫▫▫ ⭕ عصارخانه حاج رمضانعلی یا رضوی به مالکیت اداره کل میراث فرهنگی که توسط انسان فرهنگ دوست و احیاگر میراث کهن قهفرخ آقای حاج سید رحیم موسوی قهفرخی اداره می شود. عصارخانه حاج رمضانعلی که بعد ها به خاطر مالک آن به عصارخانه رضوی معروف شد به آدرس میدان انقلاب فرخشهر، میدانگاه تاریخی، ابتدای کوی گرمابه حاج منصور قرار دارد.
در سال ۱۳۷۸میراث فرهنگی استان اقدام به خرید آن از حاج سید مجید رضوی و مرمت آن نمود. بنای این عصارخانه نفیس درسال ۱۲۵۶هجری قمری نهاده شده‌است. |
🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶